Wat doet stress met mijn ademhaling?
Ademhaling en stress
Mijn telefoon gaat over en ik geef gas, alleen het stoplicht stond nog op rood! Het ging net goed zeg, fietser niet geraakt. Ik zoek mijn koptelefoon en kan hem niet vinden. Ik zoek echt een tijdje maar ben doodmoe, dan kom ik hem tegen in de koelkast?! Hoe bizar. Ik word gek, gaat er door mijn hoofd.
Mijn adem zit hoog en weet niet wat er met mij gebeurt. Ik krijg kramp op mijn borst en tranen lopen over mijn wangen. Ik krijg het heel warm, krijg geen lucht! Paniek!
Na heel wat jaren te ontkennen en maar doorgaan, ben ik op die dag geknakt. Zo noem ik het maar, want ik liep compleet vast en kon niet meer. Hoe sterk moet je van jezelf zijn om maar niet te hoeven toegeven dat het niet meer gaat. Langdurige stress is killing.
Maar wat is er nu eigenlijk aan de hand? Wat gebeurde er met mij, waarom krijg ik geen lucht?
Ik noem het kortsluiting en al mijn alarmbellen stonden aan. Rood licht. STOP. Tijd om stil te staan. Als je zoveel stress ervaart wordt de aanmaak van stresshormonen gestimuleerd.
Cortisol en adrenaline worden aangemaakt en zorgt ervoor dat je lichaam uit balans gaat. Simpel uitgelegd, van rustmodus schakelen we over op strijd- of vluchtmodus.
Het sympathicus zenuwstelsel staat op scherp. Als je daar te lang in blijft hangen kan je klachten krijgen, gezondheidsklachten.
Het sympathicus en het parasympaticus zenuwstelsel
Ons lichaam heeft een zenuwstelsel, onderverdeeld onder, het sympathicus en het parasympaticus.
Als het sympathicus wordt geactiveerd gaan alle lichaamsfuncties en organen voor actie zorgen.
- Ademhaling wordt dieper
- Hartslag en bloeddruk verhogen
- Spieren worden aangespannen
- Immuunsysteem wordt onderdrukt
- Je spijsvertering wordt vertraagd.
Als het parasympaticus zenuwstelsel wordt geactiveerd ervaar je rust.
- Je ademhaling wordt juist rustiger
- De hartslag en bloeddruk verlagen
- Spieren ontspannen zich
- Immuunsysteem werkt optimaal
- De spijsvertering wordt gestimuleerd.
Das zijn een hele hoop symptomen en je ‘aan’ zetten kan je wel even aan, maar langdurig stress maakt je ziek. En ook je ademhalingsapparaat heeft moeite om juiste te doen. Wat we eerder bespraken in het blog over de juiste ademhaling.
Als het gevaar waardoor je stress ervaart is verdwenen, komt er normaal gesproken een seintje in je hersenen dat alles weer normaal is. Maar bij langdurige stress gebeurt dat niet.
Een balans tussen deze twee systemen is belangrijk.
Als je “aan” knop te lang aan staat krijg je klachten. Hierbij kan je denken als symptomen zoals:
- Verkeerde ademhaling
- angstig
- hyperactief
- niet kunnen ontspannen
- rusteloos
- snel schrikken
- moodswings
- chronische klachten
- slapeloosheid
- woede/irritatie
- problemen met spijsvertering
Als je meer in de “rust” zit kan je lichaam herstellen. Belangrijk om je ademhaling in de gaten te houden. Bewust worden van je ademhaling kan je daarbij helpen.
De ademhaling wordt autonoom gestuurd door het ademhalingscentrum. Dat is dus een onbewust proces en gaat vanzelf.
Op de behoefte van het lichaam zorgt dit centrum voor de ademhaling die daarbij past.
Daarbij wordt er door dit centrum gelet op de zuurgraad van het bloed en dus de ademhaling past daarop aan. En ten tweede op de zuurstof in het bloed. Je kan je voorstellen als er te weinig zuurstof in je bloed is dat je dan meer wilt gaan ademen.
Als we teruggaan naar de paniek van eerder wordt het ademhalingscentrum geprikkeld en gaat je ademhaling ook automatisch versnellen en normaal als dat moment weer voorbij is zou de ademhaling weer vertragen.
Bij langdurige, chronische stress raakt je lichaam aan deze toestand gewend en kan de ademhaling een eigen leven gaan leiden. En je hebt het niet eens in de gaten.
Het lichaam went eraan en lijkt net als dat normaal wordt. Maar als we goed kijken is dat niet het geval. Het lagere koolzuurgasgehalte is je bloed wordt een gewenning geworden en de versnelde ademhaling ook. En het is het nieuwe (ongezonde) normaal geworden.